Życie z osobą cierpiącą na syndrom wypalenia jest trudne, szczególnie jeśli nie rozumiesz czym jest wypalenie i jak niszczące ma oblicze. Brak świadomości jak żyć z osobą wypaloną i w jaki sposób jej pomoc, powoduje reakcje, które zamiast pomagać, potęguję emocjonalną i psychiczną degrengoladę wypalonego. Skutki syndromu choć jest on indywidualny, dotykają również bliskich, a szczególnie dzieci.
Jak zatem powinieneś postępować, aby pomóc w procesie wyjścia z wypalenia, a jednocześnie samemu nie stać się „współwypalonym”, a konsekwencji koleją ofiarą syndromu? Poniżej zawarłem kilka pomocnych wskazówek.
DZIAŁANIA WOBEC WYPALONEGO
NIE STOSUJ FAŁSZYWEJ EMPATII
Są zwroty, których chętnie używamy wobec osób w trudnych chwilach: „wszystko się ułoży, będzie dobrze, dasz sobie z tym radę, to minie, martwię się o ciebie, itp.” Najczęściej wywołują chwilowe pocieszenie, ale nie pomagają; wręcz przeciwnie – mogą szkodzić. Syndrom wypalenia nie jest okolicznością losową, którą zaleczy czas. Jest to silny emocjonalny kryzys, którego nie zagłuszą słowa i pocieszanie. Osoba prawdziwie ci bliska nie potrzebuje słów wsparcia, ale współdziałania w wyjściu z kryzysu.
OKAŻ SZCZERE ZROZUMIENIE I DAJ WSPARCIE
Właściwie wyważona postawa wobec osoby wypalonej jest kluczowa. Z jednej strony musisz stworzyć warunki dla pracy nad wyjściem z syndromu, a z drugiej nie dać sobie wejść na głowę. Konieczne jest połączenie spokoju, jasnych zasad i koncentracja na rozwiązaniu problemu. Tym samym:
- Trzymaj na wodzy złe emocje. Gniew, zniecierpliwienie, agresja nie pomogą, a jeszcze bardziej pogłębią skutki syndromu. Unikaj dyktowania swoich warunków i awantur.
- Wychodzenie z wypalenia jest długotrwałe, dlatego nie zmuszaj wypalonego do wprowadzania nagłych zmian w życiu. Może się to skończyć paniką i zaniechaniem jakiegokolwiek przeciwdziałania syndromowi.
- Twórz przestrzeń dla aktywności życiowej, pomagaj w procesie odnalezienia siebie i najważniejsze – zaproponuj dobrą terapię.
NIE OBCIĄŻAJ SWOIMI PROBLEMAMI I ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ ZA NIE
Bądź partnerem w procesie, a nie ciężarem do dźwigania. Jednocześnie możesz zwrócić uwagę, że ty też źle się czujesz w całej sytuacji, a twoje sprawy również są ważne. Takie działanie zmusza wypalonego do współpracy i tym samym odciąża jego emocje.
Nie żądaj wdzięczności i nie podkreślaj swojej roli w terapii. Bądź szczerze bezinteresowny i nie sięgaj po emocjonalną manipulację.
Zwracaj uwagę na nowe osoby, które nagle pojawiają się w pobliżu wypalonego partnera. Oczywiście nie należy każdego traktować nieufnie, ale pamiętaj, że wypaleni przyciągają manipulantów i sekciarzy. Od takich osób należy się zdecydowanie odcinać.
NIE WTRĄCAJ SIĘ W TERAPIĘ – SPECJALISTA WIE CO ROBI.
Wiele osób nie rozumie, dlaczego efekty pracy z terapeutą nie są zauważalne natychmiast. Sądzą, że istnieją szybkie sposoby na pozbycie się problemu. Doświadczeni terapeuci wypalenia mają różne metody pracy. Często mogą być one dla ciebie niezrozumiałe. Jednak, jeśli faktycznie chcesz pomóc osobie wypalonej, to nie przeszkadzaj.
WYZNACZ WYPALONEMU GRANICE I NIE POZWALAJ ICH PRZEKRACZAĆ.
Zdarza się, że osoby z syndromem przerzucają na innych wszelkie obowiązki. Chcą w ten sposób uwolnić się od działania, podejmowania decyzji oraz odpowiedzialności za siebie. Wypalenie kocha bierność. Dlatego:
- Nie pozwalaj wypalonemu zrezygnować z codziennych obowiązków, zadań,
- Wymagaj wykonywania zwykłych czynności domowych, ale nie bądź w tym surowy,
- Mobilizuj do nowych aktywności, ale nie zmuszaj do nich za wszelką cenę,
- Staraj się stworzyć spokojną przestrzeń do działania i aktywizuj wypalonego przez wyznaczanie zadań do wykonania.
- Uważnie słuchaj osoby z syndromem. nie ignoruj tego co mówi o swoich emocjach i samopoczuciu.
- Otwarcie mów o tym jak czujesz się w tej sytuacji. Nie udawaj, że nie ma ona na ciebie wpływu. Jednak pamiętaj, że to nie ty jesteś dotknięty syndromem.
DZIAŁANIA WOBEC SIEBIE
POSZERZ WIEDZĘ NA TEMAT SYNDROMU WYPALENIA
Skorzystaj z fachowych publikacji na temat syndromu wypalenia, tak abyś zrozumiał jego mechanikę i wpływ na emocje. Przyda się również wiedza na temat terapii uzależnien, bo w przypadku wypalenia są pewne podobieństwa.
Wiele osób próbuje pomóc poprzez zmuszanie wypalonego do „wychodzenia ze strefy komfortu”, rzucając je na głęboką wodę. To najczęściej przynosi odwrotny skutek. Podobnie jak wszelkie próby działania „na siłę”.
DAJ CZASOWI CZAS I BĄDŹ CIERPLIWY
Terapia to dopiero początek, a wypalenia lubi powracać. Zrozum, że wychodzenie z wypalenia jest jak walka z ciężką chorobą przewlekłą. Nie żądaj efektów natychmiast; pełne dojście do siebie jest długim procesem. Dlatego musisz zadbać również o siebie:
- Wyznacz granice i nie daj się manipulacji, ty też masz prawo do swojego życia i musisz zadbać o siebie. nie ma nic gorszego w jednym domu niż dwoje wypalonych ludzi,
- Pilnuj własnej aktywności oraz przestrzeni dla siebie,
- Nie zamiataj problemu po dywan – wypalenie samo nie zniknie, a zacznie udzielać się tobie,
- Uwalniaj się od stresu i tonizuj emocje.
- Przemyśl, czy przy okazji wprowadzić trwałe zmiany również w swoje życie.